Գրքում ներկայացված է 19-րդ դարի վերջին և 20-րդ դարի սկզբին Երևանի, Վրաստանի և Իմերեթի, Աստրախանի, Նոր Նախիջևանի և Բեսարաբիայի, Ղարաբաղի և Շամախու Հայ առաքելական եկեղեցու թեմերում հայ օրիորդաց դպրոցների հիմնադրման պատմությունը:
Հեղինակը՝ Հեղինե Ներսիսյան-Փանիկյանը, ընթերցողին է մատուցում հարուստ փաստական նյութ` օրիորդաց դպրոցների ստեղծման, այդ դպրոցներում գործունեության ծավալման, կրթության բովանդակության և հայ օրիորդների դաստիարակության մասին: Հարուստ աղբյուրները ընթերցողին են փոխանցում օրիորդաց կրթության պատմության ոսկե էջերը:
Գիրքը նախատեսված է ինչպես մասնագետների, այնպես էլ ընթերցողների լայն շրջանակի համար: